روابط ناوه تراز میانی جو با رخداد شدیدترین یخبندان های ایران

Authors

غلامرضا براتی

استادیار دانشگاه شهید بهشتی بهلول علیجانی

استاد دانشگاه تربیت معلم تهران علیمحمد مرادیان

دانش آموخته کارشناسی ارشد آب وهواشناسی، دانشگاه شهید بهشتی

abstract

هر ساله رخداد یخبندان ­های شدید اعم از پاییزه، زمستانه و بهاره ، باعث بروز زیان های فراوان در بخش کشاورزی، دامداری، صنعت و ترابری ایران می شود. در این تحقیق،با تهیه آمار میانگین دمای روزانه ی صفر و زیر صفر از 50 ایستگاه داده سنجی جوی از نوع همدید در سراسر ایران، 75 موج یخبندان طی دهه اخیر یعنی از سال 1994 تا سال 2003 شناسایی شد. بر پایه سنجه ­های کمی تعریف شده شامل فراوانی موج های یخبندان، تاریخ های آغاز و پایان هر موج، شدت و تداوم زمانی آن ها، 31 موج شاخص برگزیده شد و ویژگی های همدید آن ها بررسی گردید. نتایج تحقیق نشان داد همه ساله شدیدترین یخبندان ها در سطح سرزمین ایران طی زمستان رخ داده اند بجز سال 1373 که در پاییز بوده است. در میان ماه های سال، ماه بهمن رتبه ی پریخبندان ­ترین و ماه دی رتبه ی سردترین ماه را کسب کردند. در حالیکه از پیش نیز انتظار می رفت، خسارت­باری یخبندان های بهاره بیشتر باشد؛ نتایج نشان داد در عوض فراوانی      یخبندان­های پاییزه بیشتر بوده است. در این حال بر پایه الگو های همدید تهیه شده، محل بیشینه ناوه ­های غربی در ایران 10 درجه جغرافیایی پایین تر از محل بیشینه آن ها در نیمکره جنوبی مشاهده شد و شدت یخبندان ها تا 58 درصد با عمق ناوه های غربی رابطه معنی دار داشت. الگوی طراحی شده برای محورهای ناوه طی روزهای اوج، جاگیری عموم محورها را در نیمه ی خاوری ایران با امتداد شمال شرقی – جنوب غربی نشان داد. این جاگیری به تسهیل شارش جریان های بسیار سرد از عرض های بالای جغرافیایی تا جنوبی ترین مناطق ایران انجامید. ناوه­های مهاجر عرض های بالاتر یخبندان های شدیدتر و ناوه­های مهاجر عرض های پایین تر یخبندان ­های فراگیرتر در پی داشتند. در این راستا راهکار بنیادین برای کاهش زیان های کشاورزان بویژه باغداران در مناطق پرآسیب، تغییر الگوی کشت به لحاظ مکانی و استفاده از بذرها و گونه های مقاوم و دیربازده به لحاظ زمانی است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

روابط ناوه تراز میانی جو با رخداد شدیدترین یخبندان‌های ایران

هر ساله رخداد یخبندان‌­های شدید اعم از پاییزه، زمستانه و بهاره ، باعث بروز زیان‌های فراوان‌ در بخش کشاورزی، دامداری، صنعت و ترابری ایران می‌شود. در این تحقیق،با تهیه آمار میانگین دمای روزانه‌ی صفر و زیر صفر از 50 ایستگاه داده سنجی جوی از نوع همدید در سراسر ایران، 75 موج یخبندان طی دهه اخیر یعنی از سال 1994 تا سال 2003 شناسایی شد. بر پایه سنجه‌­های کمی تعریف شده شامل فراوانی موج‌های یخبندان، تار...

full text

مدت زمان انتظار رخداد یخبندان در ایران

هدف این پژوهش برآورد مدت زمان انتظار رخداد یخبندان در ایران زمین است. بدین منظور از داده های دمای کمینه ی روزانه ی 663 پیمونگاه همدید و اقلیمی طی بازه ی زمانی 1/1/1340 تا 11/10/1383 استفاده شد. داده ها به کمک روش کریگینگ در ابعاد 15*15 کیلومتر بر روی پهنه ی ایران درون یابی شدند. ماتریسی با ابعاد 7187*15992 حاصل شد که بر روی سطرها روز و بر روی ستون ها یاخته ها قرار گرفت . به کمک آزمون t در سطح ا...

full text

پیش بینی وقوع سیلاب ها بر اساس موقعیت های سینوپتیکی در ساحل جنوبی دریای خزر

بارش های سیل زا در ساحل شمالی ایران براساس نقشه های روزانه سطح زمین و ترازهای بالا طی دوره آماری سی ساله (1970 الی 1999) بررسی گردید. نتایج حاصله بیانگر آن است که سه نوع توده هوا و سیستم فشاری در ریزش بارش سواحل جنوبی دریای خزر مؤثراست که عبارتند از: سیستم های کم فشار، چرخندها و واچرخندهای مهاجر. در بین این سه عامل، شدیدترین بارش ها مربوط به چرخندها و واچرخندهای مهاجر است. هرگاه در ساحل جنوبی...

full text

واکاوی الگوهای گردشی یخبندان‌های فراگیر در استان یزد

     رخداد پدیده‌ی یخبندان می‌تواند آثار و خسارات قابل توجهی در بخش‌های، اقتصادی اجتماعی و سیاسی بر جای گذارد، بدین منظور برای جلوگیری از خسارات مالی، شناخت ویژگی­های این پدیده‌ امری بدیهی به شمار می‌رود. بنابراین هدف از این نوشتار، شناسایی الگوهای همدید تراز میانی جو و تراز دریا در رخداد پدیده یخبندان در بازه زمانی 30 ساله است. جهت تعیین الگوهای گردشی روزهای یخبندان، روزهایی که حداقل در 5 ایست...

full text

ارتباط تیپ‌های همدید هوای خور و بیابانک با آرایش گردشی تراز میانی جو

در این پژوهش، داده‌های چند متغیر اقلیمی شامل سمت باد، سرعت باد، دمای خشک، دمای تر، رطوبت نسبی و فشار ایستگاه برای ساعت 9 گرینویچ و متغیرهای کمینه و بیشینه دمای هوا، مقدار بارش کلی، میزان تبخیر و ساعات آفتابی ایستگاه خور و بیابانک در دوره آماری 2004- 1985 میلادی بررسی شده اند. از آنجائی که این یازده متغیر در دوره مورد مطالعه در 3825 روز به طور کامل وجود داشته‌اند، از این رو آرایه دو بعدی (11×382...

full text

ارتباط تیپ های همدید هوای خور و بیابانک با آرایش گردشی تراز میانی جو

در این پژوهش، داده های چند متغیر اقلیمی شامل سمت باد، سرعت باد، دمای خشک، دمای تر، رطوبت نسبی و فشار ایستگاه برای ساعت 9 گرینویچ و متغیرهای کمینه و بیشینه دمای هوا، مقدار بارش کلی، میزان تبخیر و ساعات آفتابی ایستگاه خور و بیابانک در دوره آماری 2004- 1985 میلادی بررسی شده اند. از آنجائی که این یازده متغیر در دوره مورد مطالعه در 3825 روز به طور کامل وجود داشته اند، از این رو آرایه دو بعدی (11×382...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مخاطرات محیط طبیعی

جلد ۱، شماره ۲، صفحات ۶۳-۷۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023